پست و کور در دندانپزشکی: تعریف، انواع و روشهای درمان
در دندانپزشکی، پست و کور فرآیندهایی هستند که برای تقویت دندانهای آسیبدیده یا ریشههای دندان پس از درمان ریشه (عصبکشی) مورد استفاده قرار میگیرند. این روشها به بازسازی ساختار دندان کمک میکنند و به دندان امکان میدهند عملکرد طبیعی خود را باز یابد. در این مقاله، به بررسی پست و کور، انواع پستها و روشهای انجام این درمان پرداختهایم.
پست و کور چیست؟
پست (Post):
پست یک میله یا لوله فلزی یا غیرفلزی است که در داخل کانال ریشه دندان قرار میگیرد. وظیفه پست این است که ساختار دندان را تقویت کرده و پایهای محکم برای نگهداشتن روکش دندان فراهم کند. از پست معمولاً زمانی استفاده میشود که بخش زیادی از ساختار دندان از بین رفته باشد.
کور (Core):
کور، مادهای است که برای پر کردن فضای خالی در دندان پس از درمان ریشه و نصب پست استفاده میشود. این ماده معمولاً از کامپوزیت یا آمالگام ساخته میشود و به عنوان پایهای برای نصب روکش عمل میکند.

انواع پستها در دندانپزشکی
پستها بر اساس مواد سازنده و ویژگیهایشان به انواع مختلفی تقسیم میشوند. هر نوع پست مزایا و معایب خاص خود را دارد.
1. پست فلزی (Metal Post):
- مواد: فولاد ضد زنگ، تیتانیوم یا آلیاژهای فلزی.
- مزایا:
- مقاومت بالا در برابر فشار.
- دوام و طول عمر بالا.
- معایب:
- زیبایی کم، بهویژه در دندانهای جلویی.
- ممکن است باعث تغییر رنگ لثه یا دندان شوند.
2. پست سرامیکی (Ceramic Post):
- مواد: سرامیکهای خاص مانند آلومینا یا زیرکونیوم.
- مزایا:
- زیبایی بالا و تطابق با رنگ دندان طبیعی.
- مناسب برای دندانهای جلویی.
- معایب:
- مقاومت کمتر در برابر فشارهای شدید.
- هزینه بالاتر.
3. پست کربنی (Carbon Post):
- مواد: الیاف کربن و رزینهای خاص.
- مزایا:
- سبک و مقاوم.
- انعطافپذیری بالا برای جذب فشار.
- معایب:
- مقاومت کمتری در برابر نیروهای فشاری بالا.
4. پست فایبر (Fiber Post):
- مواد: الیاف شیشه یا رزینهای کامپوزیتی.
- مزایا:
- زیبایی و شفافیت بیشتر برای تطابق با رنگ دندان.
- انعطافپذیری و سازگاری بیشتر با ساختار دندان.
- معایب:
- هزینه بالا.
- ممکن است مقاومت کمتری نسبت به پستهای فلزی داشته باشد.
5. پست کامپوزیتی (Composite Post):
- مواد: ترکیبی از مواد کامپوزیتی و رزینهای تقویتشده.
- مزایا:
- زیبا و مناسب برای دندانهای جلویی.
- انعطافپذیری بالا و تطابق خوب با دندان طبیعی.
- معایب:
- مقاومت کمتر در برابر فشارهای زیاد.
6. پستهای طلا و آلیاژهای فلزی خاص:
- مواد: طلا یا ترکیبی از طلا، پالادیوم و نقره.
- مزایا:
- مقاومت و دوام بسیار بالا.
- سازگاری عالی با بافتهای دهان.
- معایب :
- هزینه بسیار بالا.
- به دلیل رنگ طلایی، برای دندانهای جلویی چندان مناسب نیستند.

علت تغییر رنگ دندانهای درمانشده با پست
دندانی که تحت درمان پست قرار میگیرد، ممکن است به مرور زمان تغییر رنگ پیدا کند. علت این تغییر رنگ به نوع پست و مواد استفادهشده برمیگردد:
- پست فلزی:
به دلیل انعکاس نور از فلز، ممکن است باعث تغییر رنگ دندان یا لثه شود. این تغییر رنگ در دندانهای جلویی بیشتر نمایان است. - پستهای سرامیکی و فایبر:
این پستها به دلیل تطابق با رنگ طبیعی دندان، معمولاً مشکل تغییر رنگ ندارند. - پستهای کربنی:
اگر کیفیت پایین داشته باشند، ممکن است باعث مشکلات رنگی شوند.
برای جلوگیری از تغییر رنگ، استفاده از پستهای سرامیکی یا فایبر برای دندانهای جلویی پیشنهاد میشود.
پیشرفتهای جدید: درمان پست و کور در یک روز
به لطف پیشرفت تکنولوژی، امکان انجام درمان پست و کور در یک جلسه فراهم شده است. این روش به نام “ترمیم فوری” یا “One-day Post and Core” شناخته میشود.
روشهای انجام:
استفاده از تکنولوژی CAD/CAM:
- اسکن دیجیتال از دندان و مدلسازی کامپیوتری.
- ساخت پست و کور از مواد کامپوزیتی یا سرامیکی در همان روز.
پستهای آماده و از پیش ساختهشده:
- استفاده از پستهای فلزی، فایبر یا سرامیکی آماده.
- نصب پست و پر کردن دندان با ماده کور در یک جلسه.
مزایا:
- کاهش تعداد جلسات درمان.
- نتایج سریع و فوری.
- دقت بالاتر با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته.
معایب:
- هزینه بالاتر.
- مناسب نبودن برای دندانهایی با آسیب شدید.
جمعبندی و انتخاب نوع پست
انتخاب نوع پست و کور بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله:
- محل دندان:
- برای دندانهای جلویی، پستهای سرامیکی یا فایبر توصیه میشوند.
- برای دندانهای عقبی، پستهای فلزی یا کربنی مناسبتر هستند.
- اولویت زیباییشناسی:
- پستهای سرامیکی و فایبر برای حفظ زیبایی دندان بهتر هستند.
- هزینه :
- پستهای فلزی و کامپوزیتی گزینههای اقتصادیتری هستند.